د معناګانو ژباړه سورت عبس - فارسي ژبې ته د المختصر فی تفسیر القرآن الکریم ژباړه - د قرآن کریم دائرة المعارف

سوره عبس

د سورت د مقصدونو څخه:

تذكير الكافرين المستغنين عن ربهم ببراهين البعث.

یادآوری دلایل وجود معاد به کافرانی که خود را از پروردگارشان بی نیاز می دانند.

---

آیت: 1

عَبَسَ وَتَوَلّٰۤی ۟ۙ

رسول‌الله صلی الله علیه وسلم چهره در هم کشید و روی گرداند.

آیت: 2

اَنْ جَآءَهُ الْاَعْمٰى ۟ؕ

به خاطر آمدن عبدالله بن أمّ مکتومِ نابینا تا از او راهنمایی بگیرد، او در حالی آمد که رسول صلی الله علیه وسلم سرگرم گفتگو با بزرگان مشرکان بود و آرزو می‌کرد که آنها هدایت شوند.

آیت: 3

وَمَا یُدْرِیْكَ لَعَلَّهٗ یَزَّ ۟ۙ

-ای پیامبر- تو چه می دانی شاید این نابینا بخواهد از گناهانش پاک شود؟!

آیت: 4

اَوْ یَذَّكَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّكْرٰى ۟ؕ

یا از اندرزهایی که از تو می‌شنود پند بگیرد، و از آنها نفع ببرد.

آیت: 5

اَمَّا مَنِ اسْتَغْنٰى ۟ۙ

اما کسی‌که با مالی که دارد خودش را از ایمان به آنچه آورده‌ای بی‌نیاز می‌داند.

آیت: 6

فَاَنْتَ لَهٗ تَصَدّٰى ۟ؕ

تو به او می‌پردازی، و به‌سوی او روی می‌آوری.

آیت: 7

وَمَا عَلَیْكَ اَلَّا یَزَّكّٰى ۟ؕ

و اگر نخواهد با توبه و بازگشت به سوی الله متعال از گناهانش پاک شود، چه زیانی به تو می رسد.

آیت: 8

وَاَمَّا مَنْ جَآءَكَ یَسْعٰى ۟ۙ

و اما کسی‌که در جستجوی خیر، شتابان نزد تو آمد.

آیت: 9

وَهُوَ یَخْشٰى ۟ۙ

درحالی‌که از پروردگارش می‌ترسید.

آیت: 10

فَاَنْتَ عَنْهُ تَلَهّٰى ۟ۚ

تو به جای او به بزرگان مشرکان می‌پردازی.

آیت: 11

كَلَّاۤ اِنَّهَا تَذْكِرَةٌ ۟ۚ

امر این‌گونه نیست، بلکه فقط اندرز و یادآوری است برای کسی‌که بپذیرد.

آیت: 12

فَمَنْ شَآءَ ذَكَرَهٗ ۟ۘ

که هرکس بخواهد الله را یاد کند، او تعالی را یاد کند و از آنچه در قرآن است اندرز گیرد.

آیت: 13

فِیْ صُحُفٍ مُّكَرَّمَةٍ ۟ۙ

پس این قرآن در صحیفه‌هایی گرامی نزد فرشتگان است.

آیت: 14

مَّرْفُوْعَةٍ مُّطَهَّرَةٍ ۟ۙ

بالابرده‌شده در مکانی مرتفع و پاک که هیچ آلودگی و پلیدی‌ای به آن نمی‌رسد.

آیت: 15

بِاَیْدِیْ سَفَرَةٍ ۟ۙ

و این صحیفه‌ها در دستان رسولانی از فرشتگان است.

آیت: 16

كِرَامٍ بَرَرَةٍ ۟ؕ

که نزد پروردگارشان گرامی هستند، و خیر و طاعات زیادی انجام می‌دهند.

آیت: 17

قُتِلَ الْاِنْسَانُ مَاۤ اَكْفَرَهٗ ۟ؕ

نابود باد انسان کافر؛ چه شدید است کفر او به الله!

آیت: 18

مِنْ اَیِّ شَیْءٍ خَلَقَهٗ ۟ؕ

الله او را از چه چیزی آفرید که در زمین تکبر می‌ورزد و از الله ناسپاسی می‌کند؟!

آیت: 19

مِنْ نُّطْفَةٍ ؕ— خَلَقَهٗ فَقَدَّرَهٗ ۟ۙ

از آبی اندک او را آفرید، سپس آفرینش او را مرحله به مرحله اندازه‌گیری کرد.

آیت: 20

ثُمَّ السَّبِیْلَ یَسَّرَهٗ ۟ۙ

و بعد از این مراحل، خروج از شکم مادرش را برای او آسان کرد.

آیت: 21

ثُمَّ اَمَاتَهٗ فَاَقْبَرَهٗ ۟ۙ

سپس بعد از اینکه عمری در زندگی برایش مقدر کرد او را میراند، و قبری برایش قرار داد که تا زمانی‌که برانگیخته می‌شود در آن می‌ماند.

آیت: 22

ثُمَّ اِذَا شَآءَ اَنْشَرَهٗ ۟ؕ

سپس هرگاه بخواهد او را برای حسابرسی و جزا برمی‌انگیزد.

آیت: 23

كَلَّا لَمَّا یَقْضِ مَاۤ اَمَرَهٗ ۟ؕ

امر آن‌گونه که این کافر می‌پندارد نیست که حقوقی را که برای پروردگارش برعهدۀ او است ادا کرد، زیرا او فرائضی را که الله برایش واجب گرداند ادا نکرده است.

آیت: 24

فَلْیَنْظُرِ الْاِنْسَانُ اِلٰى طَعَامِهٖۤ ۟ۙ

پس انسان کافرِ به الله، باید به طعامش که آن را می‌خورد بنگرد که چگونه به دست آمده است؟!

آیت: 25

اَنَّا صَبَبْنَا الْمَآءَ صَبًّا ۟ۙ

که اصلش از باران شدید و فراوانِ نازل‌شده از آسمان است.

آیت: 26

ثُمَّ شَقَقْنَا الْاَرْضَ شَقًّا ۟ۙ

سپس زمین را بارور ساختیم و از گیاهان شکافت.

آیت: 27

فَاَنْۢبَتْنَا فِیْهَا حَبًّا ۟ۙ

پس در آن گندم و ذرت و سایر دانه‌ها را رویاندیم.

آیت: 28

وَّعِنَبًا وَّقَضْبًا ۟ۙ

و انگور و علوفۀ تر در آن رویاندیم، تا غذایی برای دام‌های‌شان باشد.

آیت: 29

وَّزَیْتُوْنًا وَّنَخْلًا ۟ۙ

و زیتون و درخت خرما در آن رویاندیم.

آیت: 30

وَّحَدَآىِٕقَ غُلْبًا ۟ۙ

و باغ‌هایی با درختان زیاد در آن رویاندیم.

آیت: 31

وَّفَاكِهَةً وَّاَبًّا ۟ۙ

و میوه‌ها، و چراگاه‌هایی برای دام‌های‌شان در آن رویاندیم.

آیت: 32

مَّتَاعًا لَّكُمْ وَلِاَنْعَامِكُمْ ۟ؕ

برای بهره‌مندی شما، و بهره‌مندی دام‌هایتان.

آیت: 33

فَاِذَا جَآءَتِ الصَّآخَّةُ ۟ؗ

پس وقتی آن فریاد بزرگ که گوش‌ها را می‌خراشد، یعنی دمیدن دوم فرا رسد.

آیت: 34

یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ اَخِیْهِ ۟ۙ

روزی‌که انسان از برادرش می‌گریزد.

آیت: 35

وَاُمِّهٖ وَاَبِیْهِ ۟ۙ

و از مادر و پدرش فرار می‌کند.

آیت: 36

وَصَاحِبَتِهٖ وَبَنِیْهِ ۟ؕ

و از همسر و فرزندانش فرار می‌کند.

آیت: 37

لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ یَوْمَىِٕذٍ شَاْنٌ یُّغْنِیْهِ ۟ؕ

برای هر یک از آنها اندوه سختی در آن روز است که او را از دیگری بازمی‌دارد.

آیت: 38

وُجُوْهٌ یَّوْمَىِٕذٍ مُّسْفِرَةٌ ۟ۙ

در آن روز چهره‌های خوشبختان درخشان است.

آیت: 39

ضَاحِكَةٌ مُّسْتَبْشِرَةٌ ۟ۚ

به آنچه الله از رحمت خویش برای‌شان فراهم آورده است خندان و شادمان هستند.

آیت: 40

وَوُجُوْهٌ یَّوْمَىِٕذٍ عَلَیْهَا غَبَرَةٌ ۟ۙ

و در آن روز بر چهره‌های بدبختان غباری نشسته است.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• عتاب الله نبيَّه في شأن عبد الله بن أم مكتوم دل على أن القرآن من عند الله.

سرزنش پیامبر صلی الله علیه وسلم از جانب الله متعال در مورد عبدالله بن أمّ مکتوم بر این امر دلالت دارد که قرآن از جانب الله است.

• الاهتمام بطالب العلم والمُسْتَرْشِد.

اهتمام به جویندۀ دانش و راهنمایی‌خواه.

• شدة أهوال يوم القيامة حيث لا ينشغل المرء إلا بنفسه، حتى الأنبياء يقولون: نفسي نفسي.

شدت هول و هراس روز قیامت تا جایی‌که شخص فقط گرفتار خودش است، و حتی پیامبران می‌گویند: خودم خودم.

آیت: 41

تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ ۟ؕ

تاریکی‌ای آنها را می‌پوشاند.

آیت: 42

اُولٰٓىِٕكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ ۟۠

اینها که حالت مذکور را دارند همان کسانی هستند که هم مرتکب کفر و هم مرتکب گناهان شدند.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• حَشْر المرء مع من يماثله في الخير أو الشرّ.

برانگیخته ‌شدن انسان همراه کسانی‌که در خیر یا شر همانند او هستند.

• إذا كانت الموءُودة تُسأل فما بالك بالوائد؟ وهذا دليل على عظم الموقف.

وقتی‌که از دخترک زنده به گور شده سوال می‌شود به نظرت کسی‌که مرتکب این گناه بزرگ و جانسوز می‌شود چه حالتی خواهد داشت؟ این امر بیانگر جایگاه بسیار بزرگ و هولناک است.

• مشيئة العبد تابعة لمشيئة الله.

ارادۀ بنده تابع ارادۀ الله است.