وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی سورەتی البلد - وەرگێڕاوی فارسی بۆ پوختەی تەفسیری قورئانی پیرۆز - فرەفەرهەنگی قورئانی پیرۆز

سوره بلد

لە مەبەستەکانی سورەتەکە:

بيان افتقار الإنسان وكبده وسبل نجاته.

بیان نیازمندی انسان و رنج و محنت وی و راه های نجاتش.

---

ئایه‌تی: 1

لَاۤ اُقْسِمُ بِهٰذَا الْبَلَدِ ۟ۙ

الله به شهر حرمت‌دار یعنی مکۀ مکرّمه سوگند یاد فرمود.

ئایه‌تی: 2

وَاَنْتَ حِلٌّۢ بِهٰذَا الْبَلَدِ ۟ۙ

و تو - ای رسول- آنچه را تو در این شهر انجام دهی؛ چه قتل کسی‌که مستحق قتل باشد، و چه اسیرکردن کسی‌که مستحق اسارت باشد، برایت حلال است.

ئایه‌تی: 3

وَوَالِدٍ وَّمَا وَلَدَ ۟ۙ

و الله به پدر انسان‌ها، و به فرزندانی که از او به وجود آمدند سوگند یاد فرمود.

ئایه‌تی: 4

لَقَدْ خَلَقْنَا الْاِنْسَانَ فِیْ كَبَدٍ ۟ؕ

به تحقیق که انسان به‌سبب سختی‌هایی که در دنیا متحمل می‌شود، در رنج و مشقت است.

ئایه‌تی: 5

اَیَحْسَبُ اَنْ لَّنْ یَّقْدِرَ عَلَیْهِ اَحَدٌ ۟ۘ

آیا انسان گمان می‌کند که هرگاه مرتکب گناهان شود کسی بر او دست نمی‌یابد، و از او انتقام نمی‌گیرد، حتی پروردگارش که او را آفریده است؟!

ئایه‌تی: 6

یَقُوْلُ اَهْلَكْتُ مَالًا لُّبَدًا ۟ؕ

می‌گوید: توده‌ای انبوه از مال انفاق کردم.

ئایه‌تی: 7

اَیَحْسَبُ اَنْ لَّمْ یَرَهٗۤ اَحَدٌ ۟ؕ

آیا این کسی‌که به آنچه انفاق کرده فخرفروشی می‌کند می‌پندارد که الله او را نمی‌بیند؟! و او را در مالش مورد محاسبه قرار نمی‌دهد؛ که آن را از کجا کسب کرده است؟ و در چه مواردی هزینه کرده است؟!

ئایه‌تی: 8

اَلَمْ نَجْعَلْ لَّهٗ عَیْنَیْنِ ۟ۙ

آیا دو چشم به او نداده‌ایم که با آنها می‌بیند؟!

ئایه‌تی: 9

وَلِسَانًا وَّشَفَتَیْنِ ۟ۙ

و زبان و دو لب که با آنها سخن می‌گوید؟!

ئایه‌تی: 10

وَهَدَیْنٰهُ النَّجْدَیْنِ ۟ۚ

و راه خیر، و راه باطل را به او نشناسانده‌ایم؟!

ئایه‌تی: 11

فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ ۟ؗۖ

و او باید مانعی را که میان او و بهشت فاصله می‌اندازد بپیماید و از آن بگذرد.

ئایه‌تی: 12

وَمَاۤ اَدْرٰىكَ مَا الْعَقَبَةُ ۟ؕ

و -ای رسول- تو چه می‌دانی مانعی که باید از آن بگذرد تا وارد بهشت شود چیست؟!

ئایه‌تی: 13

فَكُّ رَقَبَةٍ ۟ۙ

آزاد کردن برده‌ مرد یا برده زن است.

ئایه‌تی: 14

اَوْ اِطْعٰمٌ فِیْ یَوْمٍ ذِیْ مَسْغَبَةٍ ۟ۙ

یا اینکه در زمان قحطی که طعام در آن کمیاب می‌شود طعام دهد.

ئایه‌تی: 15

یَّتِیْمًا ذَا مَقْرَبَةٍ ۟ۙ

طفلی را که پدرش را از دست داده، و با او رابطۀ خویشاوندی دارد.

ئایه‌تی: 16

اَوْ مِسْكِیْنًا ذَا مَتْرَبَةٍ ۟ؕ

یا فقیری را که هیچ مالی ندارد.

ئایه‌تی: 17

ثُمَّ كَانَ مِنَ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ وَتَوَاصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ ۟ؕ

افزون بر این موارد، از کسانی باشد که به الله ایمان آورده‌اند، و یکدیگر را به صبر بر طاعات و صبر در مقابل گناهان و صبر بر مصیبت، و مهربانی بر بندگان الله سفارش کرده‌اند.

ئایه‌تی: 18

اُولٰٓىِٕكَ اَصْحٰبُ الْمَیْمَنَةِ ۟ؕ

اینها که صفات مذکور را دارند یاران دست‌راست هستند.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• عتق الرقاب، وإطعام المحتاجين في وقت الشدة، والإيمان بالله، والتواصي بالصبر والرحمة: من أسباب دخول الجنة.

آزادسازی بردگان، اِطعام نیازمندان در هنگام سختی، ایمان به الله، سفارش‌ کردن یکدیگر به صبر و رحمت: از اسباب ورود به بهشت است.

• من دلائل النبوة إخباره أن مكة ستكون حلالًا له ساعة من نهار.

یکی از دلایل نبوت، آگاه ‌کردن پیامبر از این خبر است که مکه مدتی از یک روز برایش حلال خواهد شد.

• لما ضيق الله طرق الرق وسع طرق العتق، فجعل الإعتاق من القربات والكفارات.

الله وقتی راه‌های بردگی را تنگ کرد راه‌های آزادسازی را گسترش داد، و آزادسازی بردگان را در زمرۀ قربات و کفارات قرار داد.

ئایه‌تی: 19

وَالَّذِیْنَ كَفَرُوْا بِاٰیٰتِنَا هُمْ اَصْحٰبُ الْمَشْـَٔمَةِ ۟ؕ

و کسانی‌که به آیات نازل‌شدۀ ما بر رسول‌مان کفر ورزیده‌اند همان‌ها یاران دست‌چپ هستند.

ئایه‌تی: 20

عَلَیْهِمْ نَارٌ مُّؤْصَدَةٌ ۟۠

در روز قیامت در آتشی که آنها را از اطراف محاصره ‌کرده عذاب می‌شوند.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• أهمية تزكية النفس وتطهيرها.

اهمیت تزکیه و تطهیر نفس.

• المتعاونون على المعصية شركاء في الإثم.

کسانی‌که در معصیت به یکدیگر یاری می‌رسانند در گناه شریک هستند.

• الذنوب سبب للعقوبات الدنيوية.

گناهان سبب کیفرهای دنیوی هستند.

• كلٌّ ميسر لما خلق له فمنهم مطيع ومنهم عاصٍ.

هرکس برای انجام کاری آمادگی دارد که برای آن آفریده شده است؛ پس برخی فرمان‌بردار، و برخی عصیانگر هستند.