ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫ ߢߊߞߘߐߛߘߌ ߝߐߘߊ -

سوره عبس

ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:

تذكير الكافرين المستغنين عن ربهم ببراهين البعث.

یادآوری دلایل وجود معاد به کافرانی که خود را از پروردگارشان بی نیاز می دانند.

---

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 1

عَبَسَ وَتَوَلّٰۤی ۟ۙ

رسول‌الله صلی الله علیه وسلم چهره در هم کشید و روی گرداند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 2

اَنْ جَآءَهُ الْاَعْمٰى ۟ؕ

به خاطر آمدن عبدالله بن أمّ مکتومِ نابینا تا از او راهنمایی بگیرد، او در حالی آمد که رسول صلی الله علیه وسلم سرگرم گفتگو با بزرگان مشرکان بود و آرزو می‌کرد که آنها هدایت شوند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 3

وَمَا یُدْرِیْكَ لَعَلَّهٗ یَزَّ ۟ۙ

-ای پیامبر- تو چه می دانی شاید این نابینا بخواهد از گناهانش پاک شود؟!

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 4

اَوْ یَذَّكَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّكْرٰى ۟ؕ

یا از اندرزهایی که از تو می‌شنود پند بگیرد، و از آنها نفع ببرد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 5

اَمَّا مَنِ اسْتَغْنٰى ۟ۙ

اما کسی‌که با مالی که دارد خودش را از ایمان به آنچه آورده‌ای بی‌نیاز می‌داند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 6

فَاَنْتَ لَهٗ تَصَدّٰى ۟ؕ

تو به او می‌پردازی، و به‌سوی او روی می‌آوری.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 7

وَمَا عَلَیْكَ اَلَّا یَزَّكّٰى ۟ؕ

و اگر نخواهد با توبه و بازگشت به سوی الله متعال از گناهانش پاک شود، چه زیانی به تو می رسد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 8

وَاَمَّا مَنْ جَآءَكَ یَسْعٰى ۟ۙ

و اما کسی‌که در جستجوی خیر، شتابان نزد تو آمد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 9

وَهُوَ یَخْشٰى ۟ۙ

درحالی‌که از پروردگارش می‌ترسید.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 10

فَاَنْتَ عَنْهُ تَلَهّٰى ۟ۚ

تو به جای او به بزرگان مشرکان می‌پردازی.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 11

كَلَّاۤ اِنَّهَا تَذْكِرَةٌ ۟ۚ

امر این‌گونه نیست، بلکه فقط اندرز و یادآوری است برای کسی‌که بپذیرد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 12

فَمَنْ شَآءَ ذَكَرَهٗ ۟ۘ

که هرکس بخواهد الله را یاد کند، او تعالی را یاد کند و از آنچه در قرآن است اندرز گیرد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 13

فِیْ صُحُفٍ مُّكَرَّمَةٍ ۟ۙ

پس این قرآن در صحیفه‌هایی گرامی نزد فرشتگان است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 14

مَّرْفُوْعَةٍ مُّطَهَّرَةٍ ۟ۙ

بالابرده‌شده در مکانی مرتفع و پاک که هیچ آلودگی و پلیدی‌ای به آن نمی‌رسد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 15

بِاَیْدِیْ سَفَرَةٍ ۟ۙ

و این صحیفه‌ها در دستان رسولانی از فرشتگان است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 16

كِرَامٍ بَرَرَةٍ ۟ؕ

که نزد پروردگارشان گرامی هستند، و خیر و طاعات زیادی انجام می‌دهند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 17

قُتِلَ الْاِنْسَانُ مَاۤ اَكْفَرَهٗ ۟ؕ

نابود باد انسان کافر؛ چه شدید است کفر او به الله!

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 18

مِنْ اَیِّ شَیْءٍ خَلَقَهٗ ۟ؕ

الله او را از چه چیزی آفرید که در زمین تکبر می‌ورزد و از الله ناسپاسی می‌کند؟!

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 19

مِنْ نُّطْفَةٍ ؕ— خَلَقَهٗ فَقَدَّرَهٗ ۟ۙ

از آبی اندک او را آفرید، سپس آفرینش او را مرحله به مرحله اندازه‌گیری کرد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 20

ثُمَّ السَّبِیْلَ یَسَّرَهٗ ۟ۙ

و بعد از این مراحل، خروج از شکم مادرش را برای او آسان کرد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 21

ثُمَّ اَمَاتَهٗ فَاَقْبَرَهٗ ۟ۙ

سپس بعد از اینکه عمری در زندگی برایش مقدر کرد او را میراند، و قبری برایش قرار داد که تا زمانی‌که برانگیخته می‌شود در آن می‌ماند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 22

ثُمَّ اِذَا شَآءَ اَنْشَرَهٗ ۟ؕ

سپس هرگاه بخواهد او را برای حسابرسی و جزا برمی‌انگیزد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 23

كَلَّا لَمَّا یَقْضِ مَاۤ اَمَرَهٗ ۟ؕ

امر آن‌گونه که این کافر می‌پندارد نیست که حقوقی را که برای پروردگارش برعهدۀ او است ادا کرد، زیرا او فرائضی را که الله برایش واجب گرداند ادا نکرده است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 24

فَلْیَنْظُرِ الْاِنْسَانُ اِلٰى طَعَامِهٖۤ ۟ۙ

پس انسان کافرِ به الله، باید به طعامش که آن را می‌خورد بنگرد که چگونه به دست آمده است؟!

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 25

اَنَّا صَبَبْنَا الْمَآءَ صَبًّا ۟ۙ

که اصلش از باران شدید و فراوانِ نازل‌شده از آسمان است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 26

ثُمَّ شَقَقْنَا الْاَرْضَ شَقًّا ۟ۙ

سپس زمین را بارور ساختیم و از گیاهان شکافت.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 27

فَاَنْۢبَتْنَا فِیْهَا حَبًّا ۟ۙ

پس در آن گندم و ذرت و سایر دانه‌ها را رویاندیم.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 28

وَّعِنَبًا وَّقَضْبًا ۟ۙ

و انگور و علوفۀ تر در آن رویاندیم، تا غذایی برای دام‌های‌شان باشد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 29

وَّزَیْتُوْنًا وَّنَخْلًا ۟ۙ

و زیتون و درخت خرما در آن رویاندیم.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 30

وَّحَدَآىِٕقَ غُلْبًا ۟ۙ

و باغ‌هایی با درختان زیاد در آن رویاندیم.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 31

وَّفَاكِهَةً وَّاَبًّا ۟ۙ

و میوه‌ها، و چراگاه‌هایی برای دام‌های‌شان در آن رویاندیم.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 32

مَّتَاعًا لَّكُمْ وَلِاَنْعَامِكُمْ ۟ؕ

برای بهره‌مندی شما، و بهره‌مندی دام‌هایتان.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 33

فَاِذَا جَآءَتِ الصَّآخَّةُ ۟ؗ

پس وقتی آن فریاد بزرگ که گوش‌ها را می‌خراشد، یعنی دمیدن دوم فرا رسد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 34

یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ اَخِیْهِ ۟ۙ

روزی‌که انسان از برادرش می‌گریزد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 35

وَاُمِّهٖ وَاَبِیْهِ ۟ۙ

و از مادر و پدرش فرار می‌کند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 36

وَصَاحِبَتِهٖ وَبَنِیْهِ ۟ؕ

و از همسر و فرزندانش فرار می‌کند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 37

لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ یَوْمَىِٕذٍ شَاْنٌ یُّغْنِیْهِ ۟ؕ

برای هر یک از آنها اندوه سختی در آن روز است که او را از دیگری بازمی‌دارد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 38

وُجُوْهٌ یَّوْمَىِٕذٍ مُّسْفِرَةٌ ۟ۙ

در آن روز چهره‌های خوشبختان درخشان است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 39

ضَاحِكَةٌ مُّسْتَبْشِرَةٌ ۟ۚ

به آنچه الله از رحمت خویش برای‌شان فراهم آورده است خندان و شادمان هستند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 40

وَوُجُوْهٌ یَّوْمَىِٕذٍ عَلَیْهَا غَبَرَةٌ ۟ۙ

و در آن روز بر چهره‌های بدبختان غباری نشسته است.

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• عتاب الله نبيَّه في شأن عبد الله بن أم مكتوم دل على أن القرآن من عند الله.

سرزنش پیامبر صلی الله علیه وسلم از جانب الله متعال در مورد عبدالله بن أمّ مکتوم بر این امر دلالت دارد که قرآن از جانب الله است.

• الاهتمام بطالب العلم والمُسْتَرْشِد.

اهتمام به جویندۀ دانش و راهنمایی‌خواه.

• شدة أهوال يوم القيامة حيث لا ينشغل المرء إلا بنفسه، حتى الأنبياء يقولون: نفسي نفسي.

شدت هول و هراس روز قیامت تا جایی‌که شخص فقط گرفتار خودش است، و حتی پیامبران می‌گویند: خودم خودم.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 41

تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ ۟ؕ

تاریکی‌ای آنها را می‌پوشاند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 42

اُولٰٓىِٕكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ ۟۠

اینها که حالت مذکور را دارند همان کسانی هستند که هم مرتکب کفر و هم مرتکب گناهان شدند.

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• حَشْر المرء مع من يماثله في الخير أو الشرّ.

برانگیخته ‌شدن انسان همراه کسانی‌که در خیر یا شر همانند او هستند.

• إذا كانت الموءُودة تُسأل فما بالك بالوائد؟ وهذا دليل على عظم الموقف.

وقتی‌که از دخترک زنده به گور شده سوال می‌شود به نظرت کسی‌که مرتکب این گناه بزرگ و جانسوز می‌شود چه حالتی خواهد داشت؟ این امر بیانگر جایگاه بسیار بزرگ و هولناک است.

• مشيئة العبد تابعة لمشيئة الله.

ارادۀ بنده تابع ارادۀ الله است.